خمس و زکات از جمله دستورات اقتصادی اسلام برای مسلمانان است که گاهاً مورد غفلت واقع میشود و بسیاری از مشکلات اجتماعی و خانوادگی را در پی دارد.
زکات بر گندم، جو، غلات و برخی حیوانات تعلق میگیرد و خداوند از ما خواسته است که برای رضای او بخشی از این اموالمان را به فقرا اهدا کنیم. کشاورز و دامدار مدیون خداوند هستند و آنچه کسب میکنند نتیجه نعمات پروردگار است. در زمینه خمس نیز، خداوند به انسانها میگوید که هر نیازی در طول سال دارید، تأمین و هزینه کنید، اما در پایان سال، حساب و کتاب کنید و 20 درصد از آنچه برایتان باقی مانده است را به فقرا اختصاص دهید.
اینها دستورات اسلام است، اما انسان گاهی فراموش میکند مالی که به دست آورده از سر نظر لطف خداوند بوده است. خمس و زکات برای خدا نیست، برای آسایش خلق خداست و فاصله طبقاتی که زمینهساز مشکلات مختلف میشود را کاهش میدهد. بخشی از علل افزایش سرقت در جامعه ناشی از نیازمند بودن مردم است. اگر نیازهای اولیه بسیاری از افراد رفع شود، بخش عمدهای از مشکلات اجتماعی و خانوادگی نیز مرتفع میشود.